Budgettering van bouwprojecten: waar loopt het mis?

Grote, complexe bouwprojecten lopen vaak op een financiële sisser uit. Als de pers erover bericht, leidt dat tot publieke verontwaardiging. Voorbeelden genoeg, zoals het nieuwe VRT-gebouw of het Antwerps gerechtsgebouw. Overschrijdingen van budget en planning lijken schering en inslag in de bouw. 

Ook kleinere projecten eindigen vaak ver boven het initiële budget. We lichten enkele belangrijke oorzaken toe voor de verkeerde budgettering van bouwprojecten.

Onderschatting van de complexiteit

Een bouwproject is ingewikkelde en foutgevoelige materie. Bovendien bouwen de meeste mensen, en zelfs professionals, maar een of enkele keren in hun leven of loopbaan. Dat gebrek aan ervaring gooit roet in het eten. Tel daar nog bij dat de regelgeving rond de bouwsector complex is én voortdurend verandert. Bestemmingsvoorschriften, vergunningen, ruimtelijke uitvoeringsplannen … het is voer voor specialisten. De bouwheer is veelal een leek.

Eigenbelang voorop: conflictmodel

In een klassiek bouwproces zijn er drie belangrijke partijen: 

  • bouwheer/opdrachtgever
  • architect
  • aannemer (en een of meerdere onderaannemers)

Hoewel je optimale samenwerking zou verwachten, mondt de relatie soms uit in conflicten. De reden: elke partij stel zijn eigen belang voorop. De aannemer wil een rendabele werf. De architect streeft naar een vlekkeloze uitvoering van zijn ontwerp. En de bouwheer eist de best mogelijke kwaliteit voor zo min mogelijk (extra) kosten. Uiteindelijk blijkt de budgettering van een bouwproject onderschat: de goedkoopste aannemer gaat aan de haal met het contract, en de bouwheer moet nadien de extra kosten ophoesten om te bekomen wat hij eerst voor ogen had.

Gebrekkige planning

Als een project, of een bepaald onderdeel ervan, de voorziene tijd overschrijdt, heeft dat haast altijd ook een negatieve impact op het budget. Zo kunnen meerwerken ontstaan doordat een aannemer zijn planning niet nakomt. Of kan de voorziene uitbating of productie in het gedrang komen door het te laat opleveren van een werk. Een goede planning zorgt ook voor een vlotte opeenvolging van verschillende fasen. Zo vermijd je dat één niet-gehaalde deadline de hele planning overhoopgooit. Ook plannen is specialistenwerk dat een intensieve en transparante samenwerking vereist tussen betrokken partijen.

Ontoereikend risicobeheer

Een bouwproject brengt gegarandeerd risico’s met zich. Een aantal zijn te voorzien, andere nauwelijks of niet. Ontbreekt een grondige risicoanalyse? Of wordt er tijdens het opduiken van risico’s onvoldoende aandacht aan besteed? Dan gaat dat gepaard met niet-ingecalculeerde kosten. De budgettering van het bouwproject blijkt dan ondermaats. Om nog te zwijgen van wat de risico’s op andere vlakken teweeg kunnen brengen. Uit een onderzoek van Bouwunie Limburg & RiskSolutions blijkt dat liefst 84 procent van de bouwheren de bouwrisico’s niet kent. En áls ze die al kennen, dan menen ze onterecht dat die door de aannemer en/of de architect zijn gedekt.

Verkeerde contractvorm

“De contractvorm is de belangrijkste oorzaak van tijd- en kostenoverschrijdingen bij bouwprojecten. Met geïntegreerde contractvormen, waarbij alle betrokken partijen beter en al in een eerder stadium samenwerken, kunnen veel tijd en kosten bespaard worden.” Zo stelt KPMG in het onderzoek ‘Kengetallen in de bouw’. De klassieke bouwvorm, waarbij ontwerp en uitvoering strikt gescheiden zijn, betrekt de uitvoerende partijen pas laat in het proces. Daardoor is er minder kennisdeling, nauwelijks gelijkwaardige samenwerking en veel te late bijsturing. 

In samenwerkingsvormen waarbij actoren vanaf het prille begin één team vormen, kennis delen en overdrachtsmomenten bewaken, is het risico op vertragingen en budgetoverschrijdingen veel kleiner. 

Het goede nieuws? Als co-bouwheer neemt D+A de complexe en arbeidsintensieve taken van de bouwheer over. Via een resultaatsverbintenis worden de exacte prestatie-eisen, de timing en het budget van je bouwproject vastgelegd. En de naadloze coördinatie tussen architect, studiebureau en aannemer garandeert een tijdige oplevering die aan alle eisen voldoet.

De budgettering van je bouwproject bewaken?

Wat je nog niet wist

10 procent budgetoverschrijding bij bouw als norm

In de ideale wereld klopt de initiële raming van de bouwkosten door de architect met de eindafrekening. In de praktijk…

Co-bouwheerschap: bouwbegeleiding met een plus

Co-bouwheerschap is een totaaloplossing waarbij D+A Project álles voor jou regelt. Van de keuze van architect en bouwpartners tot de…

Co-bouwheerschap maakt tijd vrij voor creativiteit

Het takenpakket van de architect gaat veel verder dan het louter creatieve. Plannen opmaken, vergunningen aanvragen, werken opvolgen … het…

De vele voordelen van BIM

Bouw Informatie Model of BIM is een digitale representatie van alle fysieke en functionele kenmerken van een gebouw. Het zorgt…

Overeenkomst co-bouwheer: hoe komt de samenwerking tot stand?

Bij co-bouwheerschap wordt een overeenkomst met resultaatsverbintenis opgesteld tussen de opdrachtgever (ondernemer of facility manager) en D+A Project als co-bouwheer

Start typing and press Enter to search

Shopping Cart