10 procent budgetoverschrijding bij bouw als norm
In de ideale wereld klopt de initiële raming van de bouwkosten door de architect met de eindafrekening. In de praktijk loopt het vaak anders. De rechter beschouwt een budgetoverschrijding in de bouw van 10 procent, soms zelfs 15 procent, als aanvaardbaar. Dat is een flinke streep door de rekening van de bouwheer.
Veel voorkomende ‘misrekeningen’
- Iets wordt over het hoofd gezien. Bijvoorbeeld onvoldoende voorzieningen voor elektrische sloten of toegangscontrole.
- De meetstaten kloppen niet of het plan beantwoordt niet helemaal aan wat de opdrachtgever in gedachten had.
- Een bepaalde constructie blijkt intensiever qua manuren dan ingeschat.
- Het gewenste resultaat halen lukt enkel met duurder materiaal.
- Een voorgestelde oplossing op papier blijkt ter plekke niet haalbaar. Het alternatief bedenken en realiseren kost extra tijd en geld.
- Door miscommunicatie over de planning draaft een ploeg specialisten te vroeg en dus voor niks op.
Wie is verantwoordelijk?
Overschrijdt het offertebedrag van de aannemer(s) de raming van de architect met meer dan 10 procent? Dan leidt dit vaak tot discussies en getouwtrek over verantwoordelijkheden. De architect kan dan overmacht inroepen. Bijvoorbeeld door aan te tonen dat er sprake is van onvoorziene omstandigheden. Of van een fout van de bouwheer of een derde partij, en dus niet van een gebrek in het ontwerp.
In de meest extreme gevallen eindigt dit voor de rechtbank met eventuele schadevergoedingen tot gevolg.
Bij budgetoverschrijding tijdens de uitvoering van de werken ten gevolge van verrekeningen van de aannemer(s), ontstaat meestal dezelfde onenigheid rond verantwoordelijkheden. De aannemer trekt hier meestal aan het langste eind. Resultaat: de opdrachtgever moet verrekeningen betalen om de voortgang van het project niet in het gedrang te brengen.
Wat met de rechtspraak?
Een artikel op Livios gaat in op de verantwoordelijkheid van de architect tegenover een foutieve raming. Samengevat:
- Het is de taak van de architect om een ontwerp te tekenen conform het overeengekomen budget.
- De architect heeft een initiatiefplicht over het bouwbudget: hij moet informeren naar de financiële mogelijkheden van de bouwheer.
- Hij moet de bouwheer inlichten over de financiële gevolgen van bepaalde materiaal- en conceptkeuzes. En moet zich vergewissen van het akkoord van de bouwheer voor elke overschrijding van het oorspronkelijke budget.
- De bouwheer heeft een medewerkingsverplichting: hij moet de nodige gegevens aanreiken aan de architect om hem toe te laten het budget te beheersen en een correcte begroting te doen.
- Bij budgetoverschrijding wordt een onderscheid gemaakt tussen toelaatbare en ontoelaatbare overschrijdingen. Volgens de rechtspraak is een overschrijding van het raambudget met meer dan 10 à 15 procent ontoelaatbaar. Tenzij men kan aantonen dat er sprake is van onvoorzienbare omstandigheden, of een fout van de bouwheer of een derde.
- De bouwheer kan de meerprijs niet zomaar verhalen op de architect. De schade die de bouwheer lijdt door de budgetoverschrijding is niet gelijk te stellen met de kostprijs van de uitgevoerde werken boven het budget.
Conclusie: de bouwheer moet waken over zijn budget en beseffen dat elke gewijzigde keuze er mogelijk een invloed op heeft. Ook de architect moet de bouwheer tijdig informeren over het budget en eventuele financiële gevolgen van bepaalde keuzes en beslissingen.
Het belang van duidelijke afspraken
Vooraf zo gedetailleerd mogelijk kiezen én aftoetsen wat er op de werf aan de orde is, kan veel gedoe voorkomen. Het maximumbudget laten opnemen in de bouwovereenkomst is ook absoluut een slim plan. Een raambudget houdt namelijk enkel een inspanningsverbintenis in, terwijl een vast bedrag een resultaatsverbintenis met zich meebrengt. Dat kan op het einde van de rit een groot verschil maken.
Meerkost vermijden?
Ga voor co-bouwheerschap via D+A. Dat beschermt je niet alleen tegen dure budgetoverschrijdingen tijdens je bouwproject. Het bespaart je ook tijd, dankzij de gestroomlijnde coördinatie tussen alle betrokken partijen. Wij gaan sowieso een resultaatsverbintenis aan. Daarin leggen we de precieze prestatie-eisen, de timing en het budget van je bouwproject vast.
Wat je nog niet wist
Op 15 oktober wordt het publiek gesensibiliseerd over het hulpmiddel waardoor personen met een visuele handicap zich dagelijks op een…
Het takenpakket van de architect gaat veel verder dan het louter creatieve. Plannen opmaken, vergunningen aanvragen, werken opvolgen … het…
D+A is als co-bouwheer trots om met jullie te kunnen delen dat aannemer Cosimco in Ruisbroek (Sint-Pieters-Leeuw) recent is gestart…
Faalkosten komen in elke branche voor, inclusief in de bouw. Het gaat over kosten die in principe vermeden hadden kunnen…
De architect en de aannemer moeten voldoen aan hun ‘wettelijke opdracht’, maar hun plichten en verantwoordelijkheden gaan veel verder dan…